Ken jij de zonnigste stad van Frankrijk al? De Zuid-Franse havenstad Marseille bruist van de culturele hotspots, culinaire parels en ligt op fietsafstand van prachtige natuur. Het is de ideale bestemming voor een afwisselende stedentrip. Met deze negen hoogtepunten van Marseille haal je het meeste uit je bezoek.
Marseille is de tweede stad van Frankrijk, telt bijna 900.000 inwoners en ligt aan de Middellandse Zee. Het hart van Marseille wordt gevormd door le vieux port: de oude haven. In 2013 werd de stad uitgeroepen tot culturele hoofdstad van Europa en werd het gebied rond de oude haven grondig gerenoveerd. Het voetgangersgebied werd uitgebreid en ook werd het spectaculaire museum Mucem geopend.
1. Fort Saint Jean
Begin je stedentrip met een van de oudste hoogtepunten van Marseille: Fort Saint Jean. In 1660 liet Lodewijk XIV dit verdedigingswerk bouwen bij de ingang van de oude haven. Het is een absolute aanrader om over de hoge muren van het fort te wandelen voor een prachtig panorama op de oude stad, haven en de zee. Bezoek ook zeker de daktuin. Wij waren er in april en de tuin was een grote bloemenzee.
In het fort staan veel bankjes en ligstoelen. Plof neer en kijk hoe witte zeilboten het ruime sop kiezen of juist weer thuiskomen. Fort Saint Jean is een van de vele hoogtepunten van Marseille die gratis toegankelijk zijn. Veel bewoners gebruiken deze plek om een boekje te lezen of af te spreken met vrienden en daardoor krijgt het fort een stadsparkfunctie.
2. Mucem
Een 115 meter lange loopbrug brengt je van het ondoordringbare fort Saint Jean naar de open en speelse architectuur van Mucem: het museum van Europese en Mediterrane beschavingen. Mucem is ontworpen door de Frans-Algerijnse architect Rudy Ricciotti. Zijn roots komen terug in het ontwerp. Hij maakte namelijk opengewerkte patronen in de betonnen gevel van het museum. Hiermee verwijst Ricciotti naar de mashrabiya, de traditionele Arabische roosters die als zonwering in ramen en deuren worden geplaatst. Door deze gaatjesgevel ontstaan sprookjesachtige schaduwen, waardoor het harde beton opeens een sfeermaker wordt. Tussen de gaatjesgevel en het museum ligt een pad waardoor je helemaal rondom het museum kunt lopen en uitzicht hebt op het fort, de zee of de stad. Je hoeft geen kaartje te kopen om van dit spectaculaire ontwerp te genieten.
De belangrijkste reden om Mucem te bezoeken is het gebouw zelf. Wij bezochten ook de tentoonstellingen in het museum, maar vonden die nogal wisselend. Kijk dus van tevoren op de website om te zien of de exposities je aanspreken.
3. Le Panier
Naast de oude haven ligt de schilderachtige wijk Le Panier. Dankzij de vele street art en galleries is dit een van de creatieve hoogtepunten van Marseille. In de steile straatjes met pastelkleurige huizen shop je originele souvenirs, struin je langs toffe kunst op de muren en smul je op het terras van een traditionele vissoep of andere lokale lekkernij. Het terrassenaanbod in deze wijk is groot en er is altijd wel ergens een plekje te vinden. Le Panier is een leuke plek voor een wandeling.
Start je wandeling bij de zeepwinkel ter hoogte van de trappen van de Montage des accoules, pak een van de zijstraten rechts en wandel tot de pleintje voor de charité. Loop terug naar Place de la Lence en neem vanaf daar de Rue de la Cathedrale naar Cathedrale La Major. Op deze route kom je langs mooie street art, gezellige pleintjes en leuke boutiques. Vanaf Cathedrale La Major wandel je binnen vijf minuten naar het volgende hoogtepunt: Cosquer Mediterranée.
4. Cosquer Mediterranée
Zonder een nat pak toch een duik nemen in een onderwatergrot met prehistorische tekeningen? Dat kan in Cosquer Mediterranée! Vlak voor de kust van Marseille ontdekte duiker Henri Cosquer in 1985 een onderwatergrot met daarin tientallen prehistorische tekeningen. Vanwege klimaatverandering zullen de tekeningen langzaam verdwijnen en zelfs voor geoefende duikers is de grot niet meer toegankelijk. Het museum Cosquer Mediterranée bevat daarom een replica van de grot en de tekeningen.
Je kaartje koop je gewoon op zeeniveau en vervolgens daal je met de lift af naar de onderwatergrot. Hier stap je in een karretje voor een rit van veertig minuten waarbij je via een audiogids alles leert over het ontstaan van de grot en de tekeningen. De verschillende vormen en kleuren van de rotsen, het druppende water en het schaarse licht zorgen ervoor dat je vergeet dat niet moeder natuur, maar handige vakmensen deze grot gemaakt hebben. Langzaam zie je de eerste paarden, herten en bizons op de wanden verschijnen gevolgd door zeehonden en pinguïns. Opvallend zijn ook de tientallen afdrukken van mensenhanden op de wanden en de sporen van vuur. Het vuur zorgde voor warmte en met de verkoolde resten die overbleven nadat het vuur gedoofd was, konden onze voorouders de tekeningen maken.
Na afloop van de rit is er een expositie waarbij je oog in oog staat met de dieren die zijn afgebeeld in de grot. De dieren zijn opgezet waardoor je rustig een selfie met een brullende bizon kunt nemen. Een kaartje voor volwassenen kost €18 (april 2025); dat is vrij prijzig, toch vonden wij het het geld waard en bovendien zijn veel andere hoogtepunten van Marseille een stuk goedkoper of zelfs gratis.
5. Steek de haven over met de voetferry
Als je je benen even een pauze gunt of Marseille vanaf het water wilt bewonderen pak dan de ferry tussen Place aux Huiles en Le Mairie (het gemeentehuis). Deze boot brengt voetgangers van de ene naar de andere kant van de oude haven waarbij je tussen de sloepjes, zeiljachten en vissersbootjes doorvaart. Je krijgt er meteen een vakantiegevoel van. De overtocht duurt een paar minuten en kost 50 cent, die je contant betaalt.
6. Fietsen naar de calanques
Op fietsafstand van Marseille ligt het Nationaal park Calanques. Dit gebied tussen Marseille en Cassis bestaat uit prachtige azuurblauwe baaien (de calanques) omringd door stijle kliffen met groene dennenbomen. De kliffen zijn soms wel honderden meters hoog: een soort fjordenlandschap op zijn Frans.
Vanaf het centrum van Marseille ligt de Calanque de Sormiou op 14 kilometer fietsen. Om deze calanque te bereiken fiets je eerst een flink stuk langs de kust. Je zoeft langs stranden, haventjes en buitenwijken waar toeristen met rolkoffers nog zeldzaam zijn. Er liggen verschillende bakkers en koffiebarretjes op deze route: leuk voor een tussenstop.
Vlak voordat je de calanque de Sormiou bereikt moet je een lange en stijle heuvel over, waardoor een e-bike een must is. Bij de calanque zelf kun je wat eten of drinken bij Le Chateau du Sormiou. Toen wij hier op een zaterdag rond lunchtijd aankwamen zat het helemaal vol, reserveren is dus verstandig. Je kunt natuurlijk ook zelf onderweg broodjes bij een bakker halen en daarmee picknicken op het strand van deze calanque.
7. Flaneren bij Palais Longchamp
Romeinse goden die poseren op een fontein, ossen die chillen in een waterval en zuilengalerijen met uitzicht over stad: Bienvenue à Palais Longchamp! Palais Longchamp is een monument dat in de tweede helft van de negentiende eeuw werd gebouwd om de aanleg van een kanaal te vieren. In 1835 brak er in Marseille vanwege een tekort aan water een grote cholera-epidemie uit. Dankzij het nieuwe kanaal beschikte de stad Marseille over betere toegang tot vers water en werd de kans op een nieuwe epidemie een stuk kleiner.
Het paleis ligt in een park en is vanuit het centrum goed bereikbaar met de tram. Twee sierlijke trappen brengen je naar het balkon. Vanaf daar zie je een van de andere hoogtepunten van Marseille liggen: de basiliek Notre-Dame de la Garde. Zowel deze basiliek als Palais Longchamp zijn door dezelfde architect ontworpen: Henry Espérandieu.
Je kunt het paleis ook van binnen bewonderen. In de linkervleugel ligt het Musée des Beaux-arts. Net als de buitenkant van het paleis is ook de binnenkant mooi gedecoreerd. In het trappenhuis heten engelen en leeuwen je welkom. Op het plafond zijn goudkleurige geometrische figuren geschilderd.
In dit museum bewonder je schilderijen en beeldhouwwerken waarvan er veel gerelateerd zijn aan Marseille, zoals de pestepidemie die de stad trof, de koloniale geschiedenis, maar ook gewoon het dagelijkse leven rond de oude haven. Het is interessant om de geschiedenis van de stad terug te zien in deze kunstwerken. Het Musée des Beaux-arts is bovendien gratis te bezoeken.
In de rechtervleugel van het Palais Longchamp bevindt zich een natuurhistorisch museum. Dat museum hebben we zelf niet bezocht, maar krijgt ook goede beoordelingen
8. De Notre-Dame de la Garde
Deze basiliek kun en mag je niet missen tijdens je bezoek aan Marseille. Hij is gebouwd op een heuvel van 154 meter hoog en torent overal bovenuit. Voor veel bewoners voelt het alsof de Notre-Dame de la waakt over de stad en haven.
Dit icoon moet je ook zeker van dichtbij bewonderen. Vanaf de basiliek heb je namelijk een prachtig uitzicht over de stad en de oude haven, le mediterranée en het bergachtige binnenland. De huidige basiliek werd gebouwd tussen 1853 en 1864 in neo-Byzantijnse stijl. Dat zie je terug aan de koepels, de bogen en pilaren die je ook vaak bij Moorse bouwwerken in Spanje ziet.
Je kunt de basiliek bereiken met de bus of mini-train die vanuit de oude haven vertrekt. Nog leuker is het om zelf naar boven te lopen via le jardin du bois sacré. Je loopt dan tussen de wilde bloemen via kronkelige paadjes en trappetjes naar boven. Met iedere stap wordt het panorama weidser.
9. Genieten van de Mediterraanse keuken
Het bekendste gerecht van Marseille is de bouillabaisse, een soep met vis, schaal- en schelpdieren. Rond de oude haven en in de wijk Le Panier staat dit gerecht op iedere menukaart. Als je geen schaal- en schelpdieren eet zijn er gelukkig genoeg alternatieven. Als je je smaakpapillen echt goed wilt verwennen breng dan een bezoekje aan restaurant Ourea. Chef-kok Matthieu leerde het vak bij restaurants met Michelin-sterren en dat proef je. Op het wekelijks wisselende menu du chef staan gerechten die het beste van de Mediterraanse keuken combineren. Wij smulden bijvoorbeeld van groene asperges met tahin, feta met n’duja en zonnevisfilet met tagliatelle. Hoewel het menu ook vis en vlees bevat stelen de groenten en specerijen de show.
De gerechten zijn creatief én toegankelijk. Ook de prijs-kwaliteitverhouding is dik in orde: voor een vijfgangenmenu betaalden wij 62 euro per persoon. Ourea is wat ons betreft echt een van de culinaire hoogtepunten van Marseille. Het restaurant staat vermeld in de Michelingids en de Gault & Millau en is populair: reserveren is daarom aanbevolen.
Reizen naar Marseille
Marseille is vanuit Nederland zowel per vliegtuig als trein goed te bereiken. Vanaf Schiphol vlieg je in twee uur rechtstreeks naar Marseille. Vanaf de luchthaven reis je met een shuttlebus in dertig minuten naar het centrum. Als je voor de trein kiest brengt de snelste verbinding je vanaf Rotterdam binnen zeven uur naar Marseille met slechts één overstap in Parijs. Voor de hoogtepunten van Marseille uit deze blog heb je drie a vier dagen nodig. Marseille ligt in de prachtige Provence waardoor je je stedentrip ook prima kunt uitbreiden met bezoekjes aan het binnenland.
Marseille is niet de eerste en zeker niet de laatste Franse stad waar ik een blog over schreef. Benieuwd naar tips voor andere leuke Franse stedentrips? Check dan de volgende links:
- Waarom Nantes de perfecte bestemming voor een stedentrip is
- Ontdek Rouen: 8 tips voor jouw tussenstop of stedentrip
- Parijs in 1 dag: 6 tips om het meeste uit je stedentrip te halen